معرفی و دانلود کتاب بلوچان: شرح تاریخی و مردم شناسی

معرفی کتاب بلوچان: شرح تاریخی و مردم شناسی

کتاب بلوچان: شرح تاریخی و مردم شناسی به قلم میخاییل گریگورویچ پیکولین، به بررسی پیدایش نژادی و تاریخ بلوچ‌ها، پیدایش و رشد فئودالیسم، و همچنین ویژگی‌های روابط اقتصادی – اجتماعی بین قبایل بلوچان ایران و پاکستان در عصر حاضر پرداخته است.

در عصر حاضر که سیستم استعماری از هم‌ پاشیده می‌شود، علاقه مردم شوروی به تاریخ پیشرفت اقتصادی و فرهنگی ملت‌های شرق، مبارزه آن‌ها علیه امپریالیسم و ارتجاع داخلی و پیشرفت اجتماعی فوق‌العاده افزایش یافته است.

در نتیجه‌ی سیاست استعماری انگلیس، بلوچ‌ها به‌ صورت جداگانه در چند کشور زندگی می‌کنند، ایران، پاکستان، افغانستان، هندوستان. گروه نه چندان بزرگی در ترکمنستان اتحاد جماهیر شوروی نیز ساکن هستند.

سلسله نکات ارائه شده در کتاب بلوچان، تنها جنبه‌ی فرضیه دارند و مستلزم تحقیقات بیش‌تر هستند.

درباره‌ی تاریخ نوین بلوچستان، مطالب وسیع و مناسب بسیاری در ‌دسترس وجود دارد. همچون آثار بنیادگذاران مارکسیسم – لنینیسم که مربوط به تاریخ هند در قرن‌های هجدهم و نوزدهم است، در این کتاب بیش از همه از اثر کارل مارکس «کرنولوژی یا اقتباس تاریخ وقایع هند» استفاده شده است و بعضی از مراحل تصرف هند و تجاوز استعمارگران انگلیس به افغانستان و بلوچستان تجزیه و تحلیل شده است.

در عصر کنونی و به طور مفصل در سال‌های 30 و 40 قرن اخیر، اطلاعاتی درباره‌ی جمعیت، ترکیب قبیله‌ای و سکونت بلوچانِ غربی (ایران) و همچنین تشریح روابط سیاسی – اقتصادی بلوچانِ شرقی (هند) در آثار نویسندگان ایرانی به زبان فارسی به چاپ رسیده است. از این آثار می‌توان از کتاب ژنرال ا. جهانبانی و همچنین مونوگرافی مجله کیهان نام برد.

میخاییل گریگورویچ پیکولین (Mikhail Grigorevich Pikulin) شرق‌شناسِ روس، دکترای علوم تاریخ، پروفسور و شخصیت برجسته و ممتاز علوم اتحاد سوسیالیسی جمهوری ازبکستان، برای نگارش این کتاب سال‌های زیادی را وقف مطالعه و برسی آثار، مطالب، نوشته‌ها و نقطه نظرات محققان و پژوهشگران درباره‌ی تاریخ، جغرافیا، فلکلور مردم بلوچ و سرزمین بلوچستان در دوره‌های مختلف تاریخی کرده است.

او کتاب خود را با اتکا به نظریه‌های مارکس و انگلس و لنین، تألیف کرده و بر این اساس در باب مناسبات ارضی و ارباب رعیتی و وجود طبقه‌ی فئودال و کارگر و زحمت کش و مبارزاتِ رهایی‌بخشِ مردمی، اظهار نظر کرده است. ادبیاتِ برخاسته از این نظریه‌ها، در سطر سطر این اثرِ، به روشنی خود را نشان می‌دهد.

در بخشی از کتاب بلوچان می‌خوانیم:

در بلوچستان شرقی همچنین در سیستم قدیمی ضمانت (گرو) زمین تجدید نظر شد. ضمانت زمین تا قبل از آمدن انگلیسی‌ها متداول بود، و چون‌ در تضاد با منافع فئودالان نبود، برایشان فرقی نمی‌کرد که چه کسی و چگونه به کشت و زرع زمین می‌پردازد. اما بعد از برقراری سیستم ارضی – مالیاتی، و قانونی کردن مالکیت خصوصی بر زمین و حفظ آن از جانب انگلیسی‌ها، ضمانت زمین گسترش وسیعی یافت و اشکالِ اسارت‌بار بیش‌تری به خود گرفت.

قبلاً دهقانان، که زمین‌هایشان را گرو می‌گذاشتند، با دادن محصول، بدهی و درصد آن را به فئودالان یا رباخواران، سالانه پرداخت می‌کردند. اگر در پرداخت تأخیر می‌کردند باز هم مالک زمین بودند. اما با سیستم جدید (بیری باند) رباخوار یا فئودال حق داشت در صورت تأخیر بدهی و یا پرداخت درصد آن، اینگونه زمین‌ها را که برابر با بدهی آنان بود، مصادره کند. این سیستم به رباخواران حرفه‌ای هند از قشر بانیا، و همچنین سران بهره‌کش قبایل، اجازه می‌داد که زمین‌های دهقانان ورشکسته را تصرف کنند و بعداً به خود آنان اجاره بدهند.

اجاره‌ کنندگان نه تنها جت‌ها و دهواری‌ها بودند، بلکه بلوچان، براهویی‌ها و افغان‌ها، دهقانانی که زمین‌های موروثی خود را از دست داده بودند، نیز به جمع اجاره‌ کنندگان زمین درآمدند و مجبور بودند در شرایط اسارت‌بار رعیت سهم‌دار، زمین را از فئودال اجاره کنند. در بلوچستان سیستم سهم‌دار اجاره زمین با عنوان مُزّوریت همچنین گسترده بود. هنگام بستن قرارداد بین مالک زمین و اجاره کننده، فقط مورد اجاره‌ی زمین و پرداخت بخشی از محصول در آن قید می‌شد، بدون مقدار مشخص و زمان دقیق پرداخت آن. تصفیه حساب بعد از جمع‌آوری محصول انجام می‌گرفت.

فهرست مطالب کتاب

مقدمه‌ی مترجم
سخن ویراستار
پیش‌گفتار نویسنده
فصل اول: پیدایش نژادی، اسکان و سبک زندگی بلوچ‌ها
شرح جغرافیای طبیعی بلوچستان
نژاد بلوچ‌ها، اقتصاد کوچ‌نشینی و گذار به یک‌جانشینی
سکونت گزیدن معاصر بلوچان
مشخصات مختصر قبایل بلوچ
ریگی
نارویی
اسماعیل زهی
باران‌زهی
گرگیج
سبی – سورانی
هیت‌واجی (خیت‌واجی)
مگسی
بم پشت
نوشیروانی
سیاخانی
شاه‌ولی‌بر یا شهلی‌بر (قبلاً شاه‌بر)
عبداللهی، یا عبدالزهی
دامنی
رئیسانی (رئیسی)
میربلوچ‌زهی
فنوج (فنوچ)
لاشاری
کسرکند
دشتیاری
راسک و پیشین
باهوکلات
قبایل بلوچ پاکستان
ترکیب ملی جمعیت بلوچستان پاکستان (آمار سال‌های 1931-1951*)
زبان، مذهب و سبک زندگی
هویت مذهبی بلوچان
آداب و رسوم و روش زندگی بلوچان
فصل دوم: خان‌نشین کلات
خان‌نشین کلات، تسخیر بلوچستان شرقی توسط انگلیس (قرن هیجدهم و نوزدهم میلادی)
آغاز سلطه انگلیس بر بلوچستان شرقی و سند
تبدیل بلوچستان شرقی به عرصه‌ی تجاوزگری انگلیس
اقتصاد و روابط اجتماعی – اقتصادی بلوچان بعد از تسلط انگلیس بر بلوچستان شرقی
کشاورزی
دام‌داری کوچ‌نشین‌ها
استحکام موقعیت انگلیس در بلوچستان شرقی در اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم.
موقعیت بلوچستان غربی تحت حاکمیت ایران
فصل سوم: مبارزات بلوچان و وضعیت آن‌ در عصر جدید
حرکت بلوچانِ ایران و بلوچستان شرقی علیه ستم استعماری و فئودالیسم (اواخر قرن نوزدهم اوایل قرن بیستم)
وضعیت بلوچانِ بلوچستان شرقی از اوایل قرن بیستم تا جنگ جهانی دوم
وضعیت بلوچانِ بلوچستان ایران در سال‌های 20 تا 50 قرن بیستم
بلوچانِ بلوچستان شرقی بعد از جنگ جهانی دوم
زیرنویس‌ها- تبصره