لبزانکی چیدگ ءُ بھرگ؟

لبزانکی چیدگ ءُ بھرگ؟
نبشتہ کار: بانڑی بلوچ ءُ جمائتی بلوچ

اگاں ما وانگجاہ ءِ اول تبک ءَ بِہ گِر تاں دہ تبک ءِ کتاباں ھورت بچار ایں، کالج ءُ یونیورسٹی ءِ کتاب ءُ نوٹاں ھم دلگوش بَہ ایں، یا توری ھر وڑیں سْیاسی ءُ ازمکاری کتاب ءُ ماھتاکے بہ بیت یا توری نمدی، نبشتانک، کارجاہ ءُ کارگِسی ساڑتاک(Presenation) ءُ جارتاکے(An announcement) بہ بیت مارا اِے لبزانکی چیدگ ھر جاہ ءَ گِندگ ءَ کا اَنت کہ ایشاں انگریزی ءَ Punctuation گْوش اَنت۔ ھمے لبزانکی چیدگاں بلوچی ءَ ٹِکءُنشان ھم گْوش اَنت۔ توری دُنیا ءِ ھر وڑیں زُبانے بہ بیت آئی ءِ لبزانک ءُ نبشتہ ءَ چیدگ الم کارمرز بنت کہ گال ءُ گالرُدانی تچکی، براھداری ءُ پہ سرپدی ودی کنگ ءَ بلاھیں ارزِشتے دار اَنت ءُ ایشانی مستریں پائدگ ایش اِنت کہ وانوک گڑءُ منج ءَ ھوار تکانسر ھم نہ بنت۔ انی ما لھتیں چیدگانی بابت ءَ کمیں سرپدی دے ایں کہ ما ایشاں وتی نبشتہ ءِ تہ ءَ راستیں جاھاں کارمرز بِہ کن ایں۔

ھلاسی ءِ چیدگ: ھر وھدیکہ گالرِد ھلاس بیت گُڑا گالرِد ءِ گُڈسر ءَ کارمرز بیت۔ چیدگ ئِے ایش اِنت 👈۔
1- من بلوچی دَرونت ءُ زُبان دوستی نبشتانکاں وانان ءَ بلوچی وت دربر ایں۔
2- بلوچی پہ بلوچ راج ءَ آسان اِنت۔

گْوشتینی ءِ چیدگ: چہ دپ ءَ گْوشتگیں ھبر ءُ گپ کہ بے بدل ءَ نبیسّگ بہ بنت، چیدگ ئِے ایش اِنت 👈 “۔۔۔۔۔”
1- من ءَ گْوشت ئِے “من اول دَرونتاں وان آں پد ءَ کم کم ءَ نبشتہ کنان ءَ بلوچی راست نبیسّگ ءَ زبر بہ آں”
2- بانُک ھانی گْوش ایت “منی زھگ وان ایت ءُ شریں ڈاکٹرے جوڑ بیت”

جُستی ءِ نشان: اے پہ جُست ءَ کارمرز بیت ءُ چیدگ ئِے ایش اِنت👈؟
1- شما چے ورگ ءَ اِت؟
2- زاناں مرچی ھور گْوار ایت؟

ورداسی: اے گالانی ھوار نبیسّگ ءُ یکشلیں گپ ءُ رپ ءَ کارمرز بیت۔ چیدگ ئِے ایش اِنت 👈:

اُستاد : تو زی وانگجاہ ءَ چی ءَ نیاتکگ ءُ چکاس ءِ تیاری پرچا نہ کُتگ؟
نودربر : من زی نادْراہ ات آں پمیشکا نیاتکگ آں ءُ چکاس ءِ تیاری ھم نہ کُتگ۔
اُستاد: پراہ نیست، ھُدا ترا زوت وش ءُ جوڑ بکنات۔ مُدام چکاسانی تیاری بکن کہ نودربر چہ چکاساں دربر اَنت۔

جتائی ءِ نشان: چہ دو ءَ گیشتریں چیزانی جتا کنگ ءَ کارمرز بیت۔ چیدگ ئِے ایش اِنت 👈،
1- مئے لوگ ءَ پس، میش، گوک ءُ اُشتر ءِ وڑیں ھر گِسی دلوت ھست۔
2- تو ھر روچ بانُک ھانی، ماھرنگ، شازیہ ءُ پاتما ءَ بلوچی درونت ءُ زُبان دوستی نبشتانکے وانین ئے۔

ششیم: اے پہ سرپدی ءَ کارمرز بیت۔ چیدگ ئِے ایش اِنت👈()
1- مئے دمگ ءِ لداں ترا شپچر(Bat)، مزار ءُ روباه(Fox) ءِ وڑیں جنگلی ساھدار باز رس ایت۔
2- تو بلوچ راجدپتر(تاریخ) ءَ بوان گُڑا بازیں چیزے زان ئے۔

ھبکّھی ءِ نشان: پہ ھیرانی ءَ کارمرز بیت۔ چیدگ ئِے ایش اِنت👈 !
1- ھو، تو وَ شر کُتگ!
2- واہ شما لیب کَٹ ات!

ھمے وڑ ءَ دِگہ بازیں لبزانکی چیدگ ھست کہ ما ھمیشاں چہ کتاب ءُ دِگہ نبشتانکانی وانگ ءَ وت ھیل کن ایں۔ چہ ایشی ءَ ابید مارا وتی بلوچی نبشتانکانی تہ ءَ بھرگ(Paragraph) ءُ دِگہ “البت، پمیشکا، چمیشکا، چوناھا، گِند ئے ءُ بلے” ءِ وڑیں لبزانی ھم ھیالداری کنگ لوٹ ایت کہ اے شریں لبز وتی راستیں جاھاں کارمرز بہ بنت پرچاکہ اے وڑیں چیزانی کارمرزی مئے نبشتانکاں براھدار کن اَنت۔

ما اُمیت کن ایں کہ شما چہ مئے اے نبشتانک ءَ بازیں لبزانکی چیزے دربُرتگ۔ چد ءُ پد وتی زُبان دوستی ءُ راجدوستی نبشتانک ءُ آزمانکانی نبیسّگ اے لبزانکی چیدگاں ماں راستیں جاھاں الم کارمرز بکن اِت۔

شالا راجی زُبان ءِ جھدکار ءُ ھزمتکار بات اِت، بلوچستان ءُ بلوچی شالا دیمروی بکنات۔ شالا انچوش بات۔